Οι αναρριχήσεις στους ΜΕΤΕΩΡΙΤΙΚΟΥΣ βράχους είναι μια πολύ παλιά υπόθεση για την περιοχή μας.
Στους χρόνους του αρχαίου Αιγινείου οι κάτοικοι της περιοχής κατέφυγαν σε δύσβατους βράχους (π.χ. ΑΓΙΑ) για να προστατευτούν από τις επιθέσεις των διαφόρων ληστών και πειρατών της εποχής (Πρακτικά 1ου Ιστορικού Συνεδρίου Καλαμπάκας).
Αργότερα και από τον 9ο αι. μ. Χ. πολλές σπηλιές των βράχων είχαν μετατραπεί σε σκήτες από τους ασκητές της εποχής. Πολλές από αυτές απαιτούν κάποιο είδος αναρρίχησης για την προσέγγισή τους.
Από τον ίδιο τον κτήτορα της Ι. Μ. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (ΜΕΓ. ΜΕΤΕΩΡΟ) ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΜΕΤΕΩΡΙΤΗ μαθαίνουμε ότι ο ίδιος μαζί με δύο άλλους μοναχούς και την βοήθεια ενός άνδρα εξασκημένου στις αναβάσεις των βράχων, ο οποίος πληρώθηκε για τις υπηρεσίες του, ανέβηκαν στο βράχο του Πλατύ Λίθου, όπου και είναι χτισμένη η μονή σήμερα (Μοναχής ΘΕΟΤΕΚΝΗΣ – ΜΕΤΕΩΡΑ, ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ ΔΑΣΟΣ).
Ανάμεσα στις αναρριχητικές ανακαλύψεις, βρίσκουμε στοιχεία αναβάσεων σε πολύ δύσκολους βράχους ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα.
Στο βράχο του ΑΛΥΣΣΟΥ (παλιό μοναστήρι), αυτός που επιχείρησε την πρώτη ανάβαση υποχρεώθηκε σε δύσκολη αναρρίχηση (V βαθμού δυσκολίας) σε «καμινάδα» στη βόρεια πλευρά του βράχου, που ακόμα και σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο δύσκολους προς ανάβαση βράχους.
Τον 14ο αι. μ. Χ. ο Σέρβος τσάρος Στέφανος Ντουσάν διέταξε τους στρατιώτες του να τοποθετήσουν στην κορυφή του βράχου του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ένα μεταλλικό σταυρό διαστάσεων 1,80×0,80 cm. Aυτοί που επιχείρησαν την ανάβαση υποχρεώθηκαν σε επίσης πολύ δύσκολη ανάβαση (τουλάχιστον V+ βαθμού δυσκολίας) χωρίς τεχνικά μέσα, εκτός και αν η διαμόρφωση του βράχου ήταν διαφορετική από τη σημερινή, χωρίς όμως αυτό να μειώνει το βαθμό επικινδυνότητας. Ο σταυρός κατέβηκε το 1975 με ελικόπτερο και φυλάσσεται σήμερα στην Ι. Μ. ΒΑΡΛΑΑΜ.
Άλλα παραδείγματα αναβάσεων έχουμε στη ΝΤΟΥΠΙΑΝΗ, στους ΑΓ. ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ, στον Πύργο της ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ (όπου σε σχισμή του βράχου βρέθηκαν ξυλόσφηνες) κ.λ.π.
Τα παραπάνω στοιχεία μας δείχνουν ότι από πολύ παλιά ντόπιοι, βοσκοί και κυνηγοί κινούμενοι από βιοποριστικούς λόγους αλλά και από το ερευνητικό τους ένστικτο, επιχειρούσαν και κατάφερναν αναβάσεις σε πολύ δύσκολους ΜΕΤΕΩΡΙΤΙΚΟΥΣ βράχους.
Το έθιμο του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ του ΜΑΝΤΗΛΑ, όπως και αυτό του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, μας δείχνει επίσης τη σύνδεση του ντόπιου πληθυσμού με τις αναβάσεις στους βράχους:Κάποιος Τούρκος πήγε να κόψει ξύλα στο μικρό δάσος που υπήρχε κάτω από το ασκητήριο του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ. Κατά τη διάρκεια της κοπής ένας κορμός τον καταπλάκωσε με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό του.
Η γυναίκα του βρίσκοντάς τον τραυματισμένο έταξε το φερετζέ της στον ‘Αγιο προκειμένου να γίνει καλά ο άντρας της.
Αυτό έγινε και η γυναίκα αφιέρωσε το φερετζέ στον ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟ. Από τότε κάθε χρόνο του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ οι νέοι ανεβαίνουν μια αρκετά επικίνδυνη ανάβαση, αλλάζοντας τα παλιά μαντήλια με νέα που προσφέρονται ως τάματα.
Παρόμοια, την ημέρα του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ντόπιοι νέοι αλλάζουν το μαντήλι που υπάρχει στην κορυφή του ημίκορφου του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ μετά από αναρρίχηση ΙV βαθμού.
ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ: Για δεκαετίες και μέχρι το 1965 περίπου, η τότε κοινότητα Καστρακίου νοίκιαζε τις κορυφές των βράχων σε ντόπιους, οι οποίοι μετά από δύσκολες αναβάσεις ανέβαζαν τα πολυπληθή, τότε, κοπάδια για να βοσκήσουν το πλούσιο χορτάρι που υπάρχει εκεί (Σουρλωτή, Μόδι, Αλπάρια κ.ά.)
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στρατιώτες αναρριχήθηκαν στην ΑΓΙΑ και τοποθέτησαν τη γερμανική σημαία . Πιθανόν να ανέβηκαν και στον πύργο του Καστρακίου.
Τον Απρίλιο του 1970 οι Βερολινέζοι αναρριχητές Bodo Zoephel και Uwe Weinreich ανέβηκαν στον πύργο της ΒΑ Κουμαριάς, στον πύργο του Γερακίου και στον Ώμο των ΜΕΤΕΩΡΩΝ. Έκτοτε δεν ξαναήρθαν στα ΜΕΤΕΩΡΑ.
Το καλοκαίρι του 1975 έρχεται στα ΜΕΤΕΩΡΑ ο, ήδη τότε, μεγάλος αναρριχητής-ορειβάτης Dietrich Hasse μαζί με τον φίλο του επαγγελματία φωτογράφο-ορειβάτη Heinz Lotar Stutte. Από εδώ και πέρα η αναρρίχηση παίρνει την αθλητική μορφή της όπως την ξέρουμε σήμερα. Υπολογίζουμε ότι από το `75 μέχρι το ’85 άνοιξαν περισσότερες από 200 διαδρομές και ανέβηκαν και στους 100 -και πλέον- πύργους του πεδίου. Κατόρθωμα εξαιρετικά δύσκολο αφού αυτά γίνονταν κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, σε μια εποχή που η Ελληνική Ορειβασία ήταν ακόμα στα σπάργανα. Δίκαια, λοιπόν, οι Hasse και Stutte θεωρούνται οι πατέρες της αναρρίχησης στα ΜΕΤΕΩΡΑ.
Αποκορύφωμα της δραστηριότητάς τους μπορεί να θεωρηθεί η ανάβαση της ανατολικής πλευράς του ΑΛΥΣΣΟΥ και το άνοιγμα του “ΔΡΟΜΟΥ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ (VIA2)” από τις 27 εώς 30 Μαρτίου 1978 από τους D. Hasse, S. Eichinger, H. Maegdefrau, H. L. Stutte.
Ο ΑΛΥΣΣΟΣ ήταν για την Καλαμπάκα ένας βράχος-μύθος, λόγω του σχήματός του και, παρόλο που υπήρχε παλιό μοναστήρι, η κατάκτησή του θεωρήθηκε μεγάλο κατόρθωμα.
Το 1977 οι Hasse και Stutte εκδίδουν τον πρώτο αναρριχητικό οδηγό και αρχίζουν οι πρώτες επισκέψεις αναρριχητών τουριστών στο χώρο. Παράλληλα, όμως, με τους Γερμανούς αναρριχητές, ντόπιοι νέοι βλέποντάς τους παρακινήθηκαν και ήρθαν σε επαφή μαζί τους αρχίζοντας τις πρώτες αναρριχήσεις.
Οι νεαροί αυτοί (Αν. Τζέλιος, Αφοι Σκαρλάτου, Σ. Αθανασίου κ.ά.) με αρχηγό το γερμανομαθή Άρη Μητρονάτσιο έφτασαν σε πολύ μεγάλο επίπεδο και μάλιστα το 1979 σε συνεργασία με τον Σ.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης δημιούργησαν στο Καστράκι παράρτημα με την επωνυμία ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ ΚΑΣΤΡΑΚΙΟΥ.
Τη δεκαετία του `80 πλήθυναν οι επισκέψεις Ελλήνων και ξένων στο πεδίο. Το τουριστικό ρεύμα για αναρριχήσεις στα ΜΕΤΕΩΡΑ αυξάνεται κατακόρυφα.
Το 1985 δημιουργείται στη Γερμανία και στην Αυστρία το Meteora Climbing Fun Club, από τους Hasse και Stutte. Ένας σύλλογος στον οποίον έδινες κάποιο χρηματικό ποσό και μπορούσες να προμηθευτείς ασφάλειες (καρφιά) αξίας διπλάσιας του ποσού που πρόσφερες, για άνοιγμα διαδρομών στα Μετέωρα.
Το 1986 εκδίδεται ο 2ος Αναρριχητικός Οδηγός (το γνωστό μπλε βιβλιαράκι), ένα πλήρες βιβλίο, μια θαυμάσια δουλειά των γνωστών πλέον Hasse και Stutte. Την ίδια χρονιά οργανώνεται στα ΜΕΤΕΩΡΑ η 1η Πανευρωπαϊκή Αναρριχητική Συνάντηση, με τη συμμετοχή κορυφαίων Αναρριχητών της εποχής.
ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ: Το 1989 ιδρύεται η Ο.Λ.Κ. Ο σύλλογος περικλείει στους κόλπους του, όλους τους παλιούς αναρριχητές της περιοχής. Μέσα από σχολές που δημιουργήθηκαν, πολλοί νέοι έμαθαν το άθλημα και ενίσχυσαν το σύλλογο. Αποτέλεσμα των σχολών είναι οι πολύ δύσκολες επαναλήψεις διαδρομών, το άνοιγμα πολλών νέων και σκληρών διαδρομών, οι δύσκολες αναρριχήσεις στο εξωτερικό και οι πολλές πανελλήνιες νίκες και συμμετοχές σε αγώνες στο εξωτερικό από τους νέους αναρριχητές (Ν. ΓΑΖΟΣ, Αφοι ΘΕΟΔΩΡΟΥ, Γ. ΒΑΪΟΥ, Χ. ΜΠΑΤΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, Β. ΜΠΑΤΖΙΟΣ κ.ά.).
Το 1993 συνεδρίασε στα ΜΕΤΕΩΡΑ η Επιτροπή Ορειβατικής Ασφάλειας της Παγκόσμιας Ορειβατικής Ένωσης (UIAA). Από το 1993 κάθε χρόνο το Σεπτέμβρη διοργανώνεται η Πανελλήνια Αναρριχητική Συνάντηση στα ΜΕΤΕΩΡΑ, κατόπιν αιτήματος της πλειοψηφίας των ελληνικών ορειβατικών συλλόγων.
Το 1999 οργανώθηκε στα ΜΕΤΕΩΡΑ η 2η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΝΑΡΡΙΧΗΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ και πάλι με πολύ μεγάλη επιτυχία. Την ίδια χρονιά συνεδρίασε στα ΜΕΤΕΩΡΑ η επιτροπή νεότητας της UIAA. Το 1999 και το 2000 οργανώθηκαν Πανελλήνιοι Αγώνες Αγωνιστικής Αναρρίχησης στην Καλαμπάκα. Σχεδόν σ’ όλες τις εκδηλώσεις η Ο.Λ.Κ. αναλαμβάνει τον τομέα διάσωσης, δείγμα του υψηλού επιπέδου των αναρριχητών της.
Το 2000 κυκλοφορεί ο 3ος Αναρριχητικός Οδηγός από τους Hasse και Stutte, το κύκνειο άσμα των δύο μεγάλων ορειβατών, οι οποίοι (μεγάλοι σε ηλικία πλέον) παραδίδουν το πεδίο στα χέρια των νεότερων αλλά το ίδιο δραστήριων αναρριχητών της Ο.Λ.Κ.
Η Ο.Λ.Κ. διαθέτει ομάδα διάσωσης που έχει επέμβει σε σωρεία περιστατικών για να βοηθήσει διάφορους συνανθρώπους μας που κινδύνεψαν. Διαθέτει επίσης και ομάδα συντήρησης αναρριχητικών διαδρομών που σκοπό έχει την αλλαγή των επικίνδυνων ασφαλειών (καρφιών) έτσι ώστε το πεδίο να είναι πάντα επισκέψιμο. Σήμερα τα ΜΕΤΕΩΡΑ είναι ένα από τα ασφαλέστερα αναρριχητικά πεδία παγκοσμίως.
Οι 100 πύργοι και οι 700 περίπου διαδρομές δημιουργούν μια πληρότητα για τον αναρριχητή κάθε επιπέδου που επισκέπτεται το πεδίο. Η αναρρίχηση είναι το μοναδικό άθλημα που ενισχύει οικονομικά την περιοχή μας. Από μελέτες που έχουν γίνει και με τους πιο μέτριους υπολογισμούς, τα στοιχεία μας δίνουν τον αριθμό των 10000 διανυκτερεύσεων το χρόνο από τους αναρριχητές μόνο. Αν υπολογίσουμε ότι πολλοί από αυτούς έρχονται με τις οικογένειές τους ή με τους συνοδούς τους, καταλαβαίνουμε ότι ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Δεν έχει υπολογιστεί, επίσης, ο αριθμός των πεζοπόρων των μονοπατιών που επισκέπτονται την περιοχή.
Οι επισκέπτες αναρριχητές δίνουν ζωή σε πολλές μικρές επιχειρήσεις της περιοχής μας, αφού δεν κατευθύνονται από τα τουριστικά γραφεία. Με τους ίδιους μέτριους υπολογισμούς, το οικονομικό όφελος ξεπερνά τα 500 εκ. το χρόνο και καθιστά την αναρρίχηση οικονομική δύναμη στην περιοχή.
Χρόνο με το χρόνο ο αριθμός των αναρριχητών αυξάνεται. Όλες οι σχολές ορειβασίας προβλέπουν τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο αναρρίχησης στο ιδιάζον (ψαμμιτικό, κροκαλοπαγές) πεδίο των ΜΕΤΕΩΡΩΝ.
Πολλές και πολυσέλιδες οι αναφορές των ορειβατικών περιοδικών (και όχι μόνο) για τη θαυμάσια και προσεκτική δουλειά που γίνεται στο πεδίο και που τόσο μεγάλη απήχηση έχει σ’ όλο τον κόσμο, σε τέτοιο βαθμό που το πεδίο είναι παράδειγμα προς μίμηση οργάνωσης.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η κύρια δέσμευση των αναρριχητών στο χώρο των ΜΕΤΕΩΡΩΝ είναι: Ανεβαίνουμε σ’ όλους τους βράχους εκτός εκείνων που έχουν κατοικημένα μοναστήρια, δέσμευση η οποία πρέπει να τηρείται και τηρείται με αυστηρότητα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Μοναχή Θεοτέκνη, “Μετέωρα – Το Πέτρινο Δάσος”
- Stutte H.L and Hasse D., “Meteora – Guide International, Climbing and Hiking II”
- Stutte H.L and Hasse D., “Meteora – Guide International, Climbing and Hiking III”
- Stutte H.L and Hasse D., “Meteora – A Landscape To Be Experienced”
- Δήμος Καλαμπάκας, Πρακτικά 1ου Ιστορικού Συνεδρίου Καλαμπάκας
Για την Ο.Λ. Καλαμπάκας
Λιώλιος Κωνσταντίνος
Στέλεχος Σχολών Ορειβασίας
της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας-Αναρρίχησης
Ο.Λ. Καλαμπάκας
Τηλ & Fax: 2432022386
